Sosial Şəbəkələrdə 10 Şeyi Paylaşmayın Bildiyiniz kimi Sosial şəbəkələr, internet üzərində digər istifadəçilər ilə qarşılıqlı əlaqəyə girmə...
Sosial Şəbəkələrdə 10 Şeyi Paylaşmayın
Bildiyiniz kimi Sosial şəbəkələr, internet üzərində digər istifadəçilər ilə qarşılıqlı əlaqəyə girmək üçün sonuncu və geniş yayılan bir yoldur. Yetkin insanların 35 faizi, ən azından bir sosial şəbəkədə özünə aid profili var. 51 faizi isə birdən çox profil səhifəsinə sahibdir. Araşdırmalara görə sosial şəbəkələrdə hesab açan istifadəçilərdən dörddə üç hissəsini 18-24 yaşlar arası cavanlar təşkil edir. The Pew araşdırma mərkəzinin apardığı axtarışlar nəticəsində məlum olmuşdur ki, 89 faiz insan sosial şəbəkələri dostları ilə ayaqlaşmaq üçün , 57 faizi dostları ilə plan hazırlamaq üçün, 47 faizi isə yeni dostlar tapmaq üçün istifadə edirlər.
Bənzər yazı: 35+ Facebook Üçün Örtük Şəkilləri
Facebook, Odnoklassniki ,MySpace, LinkedIn, Friendster, Urban Chat and Black Planet kimi yüzlərcə sosial web səhifələri vardır ki dünya üzərində insanların duyğu və düşüncələrini bir-biriləri ilə paylaşmağa çağırır. Lakin real həyatdan fərqli olaraq sosial şəbəkədə paylaşılan hər bir məlumat bir anda minlərcə insana yayıla bilər. Facebook kimi sosial şəbəkəyə üzv olmaq çox asandır və burada paylaşılan məlumatlar üçün heç bir limit yoxdur. The Pew araşdırma mərkəzinin açıqladığı nəticəyə görə istifadəçilərin 40 faizi profilini hər kəsə açıq olaraq istifadə edir, qalan 60 faizi profilini dost, ailə və sinif yoldaşlarına açıq olaraq istifadə edir. Tanımadığınız insanlar ilə şəxsi məlumatların mübadiləsi təhlükəli bir işdir. Bunun üçün bəzi şeylər vardır ki onları "Paylaşılmaz" siyahısına daxil etməlisiniz. Mən sizlərə bu yazımda O siyahıya daxil olan 10 şeyi sizlərə izah edəcəyəm;
[dropcap type="e.g. circle or none" color="#ffffff" background="#e53b2c"] 1 [/dropcap] Paylaşmaq istəmədiyin hər bir şey
Sosial şəbəkələrdə istədiyiniz bütün məxfilik ayarlarından istifadə edə bilərsiniz. Lakin həqiqət odur ki yazdığınız bir yazı istəmədiyiniz bir şəxs tərəfindən görüntülənə bilər. Sosial şəbəkələrdən olan facebook-da yüzlərcə uyğulama, sınavlar ve anketler mövcuddur. Araşdırmalara görə bu uyğulamalar vasitəsi ilə insanların şəxsi məlumatlarını eldə edərək üçüncü bir firmaya satırlar. Sosial şəbəkələrin məqsədi, insanların bir-biri ilə məlumat paylaşmasıdır, ancaq bu məsələyə bir tərəfli yanaşmaq lazım deyil yəni bu şəbəkəyə qapılmaq düzgün deyil. Bir şeyi hər zaman göz önündə tutmalısan ki sənin paylaşdığın bir yazı gələcəkdə sənin üçün bir xətər yarada bilər.
[dropcap type="e.g. circle or none" color="#ffffff" background="#e53b2c"] 2 [/dropcap] Şifrə ipucları
Bəzi Web səhifələri şəxsi məlumatların güvənliyi üçün şifrədən əlavə şifrə ipucları tələb edir. Bunun səbəbi odur ki, şifrənizi unutduğunuz zaman şifrə ipuclarının vasitəsilə şifrənizi yenidən bərpa edə biləsiniz. Misal üçün bir online bank hesabı açmaq istəyirsiniz , bunun üçün qeydiyyat formunda istifadəçi adı və şifrə daxil edirsiniz, sonrakı bölmə unutduğunuz şifrə üçün məxfi sual seçirsiniz. Sənin itinin birinci adı nə olub? Ananızın soyadı nədir? Orta məktəb kodunuz neçədir? İlk yaşadığınız küçənin adı nədir? Bunun kimi saulların cavabını Facebook ana lövhədə və ya statusta paylaşmaq sizin üçün böyük bir məsələyə çevrilə bilər. Sizin yazdığınız məlumatlar, oğruların bank hesabınızdan pul oğurlamasına gətirib çıxara bilər. Onun üçün İlk öncə bu məsələlərdə çox ayıq olmanız lazımdır.
[dropcap type="e.g. circle or none" color="#ffffff" background="#e53b2c"] 3 [/dropcap] Şifrələr
Texnologiya dövründə, gənclərin bir-birilərinə olan sevgilərini e-poçt, Facebook və digər hesablarının şifrələrini paylaşaraq göstərməsi get-gedə yayılır. Cütlər bəzən ortaq bir şifrə yaradaraq bir-birilərinin xüsusi e-poçtlarını və mesajlarını oxuyur. Bu paylaşımların riskli olduğunu, çünki əlaqə pis getdiyində cütlərin internet sirlərini bir-biri əleyhinə istifadə edə bildiklərini söyləyirlər. Ancaq bunun ortaq şifrəni bu qədər güclü edən şeyin bir parçası olduğunu da əlavə edirlər.
[dropcap type="e.g. circle or none" color="#ffffff" background="#e53b2c"] 4 [/dropcap] Şəxsi Maliyyə Məlumatlar
Hamımızın bildiyi kimi şəxsi məlumatlarımızı online mühitlərdə paylaşmaq çox yaxşı bir fikir deyil. Ancaq ən pisi nə ola bilər ki? Bu nöqtədə Belçikaya aid olan bir bank SafeOnternetBanking.be tərəfindən hazırlanan video, bizlərə online mühitlərdə paylaşdığımız məlumatlar üzündən başımıza nələr gələ biləcəyi haqqında bir fikir verir. Bu səbəblə şəxsi və maliyyə məlumatlarınızı paylaşmadan əvvəl bir daha düşünsəniz yaxşı edərsiniz. [youtube width="602" height="350" video_id="Rn4Rupla11M"]
[dropcap type="e.g. circle or none" color="#ffffff" background="#e53b2c"] 5 [/dropcap] Ünvan və Telefon Nömrələri
Əgər siz ünvan və telefon nömrələrinizi sosial medyada açıq şəkildə paylaşırsınızsa, bu O deməkdir ki, siz oğurluq və quldurluq kimi şəxsi təhlükə və təhdidlərlə üzləşə bilərsiniz. Fərz edin yay tətilinə gedirsiniz və bununla bağlı sosial şəbəkələrdə tətilə gedəcəyiniz haqqında məlumat daxil edirsinizsə bu oğrular üçün bir boş ev signalını verir. Kimlik oğruları sizin poçta qutusunu ziyarət edərək sizin adınızdan kredit kartı hesabı aça bilərlər. Həmçinin telefon nömrələrini paylaşmaq internet üzərindən sizin ünvanı tapmaq onlar üçün asan bir vasitədir.
[dropcap type="e.g. circle or none" color="#ffffff" background="#e53b2c"] 6 [/dropcap] Övladlarınızın şəkilləri
Sosial paylaşım web səhifələrində ailəyə məxsus olan şəkilləri paylaşmaq adi hal alıb. Lakin onuda bilmək lazımdır ki, əgər sizin profiliniz hər kəsə açıqdırsa o zaman sizin paylaşdığınız şəkillər əcnəbi şəxslər tərəfindən izlənə bilər. İnternet üzərində yüzlərcə yırtıcı insanlar var ki onlar sosial mediyanı öz ovlarını əldə etmək üçün istifadə edirlər. Sizin həyat yoldaşınız və övladlarınızla bağlı paylaşdığınız şəkillər onların həyatında təhlükə yarada bilər. Onun üçün güvəndiyiniz ortamda şəkillərinizi paylaşmağınız məsləhət görülür.
[dropcap type="e.g. circle or none" color="#ffffff" background="#e53b2c"] 7 [/dropcap] Şirkət Haqqında
Hər hansı bir şirkətdə işləyən şəxs iş yerinə aid xəbərlərin yəni şirkətin öndəki planları, quruculuq planlarını və şirkət tərəfindən məxfi sayılan məlumatları sosial şəbəkələrdə paylaşması onun işdən azad olmasına səbəb olar. Araşdırmalar nəticəsində məlum olmuşdur ki dünyanın nəhəng şirkətləri öz işçilərini iş ortamında sosial şəbəkələrdən istifadə etməyini qadağa qoymuşlar.
[dropcap type="e.g. circle or none" color="#ffffff" background="#e53b2c"] 8 [/dropcap] Sosial şəbəkələr arası bağlantı
Sosial şəbəkə istifadəçilərinin 51 faizi birdən çox sosial şəbəkəyə bağlantı qurmuşlar. Bu nə deməkdir, yəni bir şəxs Facebook hesabını eyni anda digər sosial şəbəkələrlə bağlı tutaraq facebookda paylaşdığı yazını digər sosial şəbəkələrdə də yayınladır. Əgər Facebook səhifəsində işlə bağlı bir yazı paylaşırsan və sənin facebookda paylaşdığın yazı Linkedln profilində yayınlanarsa bu sənin iş həyatına zərər vura bilər.
[dropcap type="e.g. circle or none" color="#ffffff" background="#e53b2c"] 9 [/dropcap] Ictimai Planlar
Sosial planların hərkəsə açıq şəkildə paylaşılması yaxşı fikir deyil. Fərz edin qarşıdan gələn günlərdə yaxın dostlarınız üçün bir parti nəzərdə tutubsunuz, bu partiyə digər dostlarınız dəvətli deyil bu sizin üçün bir dez avantaj ola bilər. Onun üçün sosial planlarınızı e-dəvətnamə yolu ilə həll edə bilərsiniz.
[dropcap type="e.g. circle or none" color="#ffffff" background="#e53b2c"] 10 [/dropcap] Şəxsi yazışmalar
Facebook səhifəsində paylaşılan şəxsi fikirlər, şəkillər və videolar digər insanların wall səhifəsində paylaşılır. Wall səhifəsi hər kəsə görünən bir səhifədir. Lakin facebook və digər sosial şəbəkələrdə iki şəxs arasında yaşanan özəl və şəxsi yazışmalar, email yazışmaları wall səhifəsində paylaşılmamalıdır.
Əziz oxuyucular yazdığımız məqaləyə "Sosial Şəbəkələrdə 10 Şeyi Paylaşmayın" əlavəsi olan varsa aşağıda şərh bölməsində yaza bilərsiniz.
